همایشِ بینالمللیِ فلسفهی تعلیم و تربیت در عمل، پیش
از شروع همایش، پرسشی را مطرح کرده بود با عنوانِ چگونه فلسفهورزی کنیم؟ این فایل
همچنان باز است و ادامهدار! شاید بتوان گفت یکی دیگر از تفاوتهای این همایش دو
فایلِ همچنان بازِ آن است. یکی همین پرسش و دیگری هم ثبت تجربهی شرکتکنندگان در
همایش (که به نظر من این یکی برای برگزارکنندگان همایش، حکم همان ارزیابیِ پایان
کلاسها و کارگاهها را دارد.) ازآنجاکه پیش از این ثابت کردیم هر کس دوست دارد
از داستانی بگوید که خودش هم در آن حضور دارد، داستان از این قرار است که من نیز
برای هر دو این فایلهای باز یادداشتی کوتاه به قدر سواد و توانم فرستادم، اولی را
چند وقت پیش در اینجا گذاشتم، دومی، یعنی پاسخ به پرسشِ چگونه فلسفهورزی کنیم؟، هم اینجا به اشتراک گذاشته شده است هم در زیر میآورم.
«شانزده
سال است زیر پرسش فلسفه به چه دردی میخورد؟ کمر خم نکردهام، پرسشی که شاید در طی
شانزده سال، هزاران بار از من پرسیده شده است و هنوز هم و من تنها توانسته بودم و
میتوانم بگویم: من برای به چه دردیاش نمیخوانم. از همان ساعتهای نخستین تا
روزی که برای نخستین بار (سال ۸۵) با فلسفه برای کودکان و نوجوانان، آشنا شدم و از
آن روز تا امروز با بیش و کماش، فکر میکنم همهي مردم خودآگاه و ناخودآگاه،
روزانه، ماهانه، سالانه و در تمام عمرشان، بارها و بارها به پرسشهایی پاسخ میدهند.
از پرسشهایی که پاسخشان با بله و خیر
است تا پرسشهایی که پاسخشان از چرایی و چگونگی میگوید. این روزها فکر میکنم،
همه به نوعی استدلال میکنند، اعم از اینکه استدلالشان درست یا اشتباه باشد، همه
یک گام به سمت فلسفهورزی برمیدارند. حال با جنبشی چون، فلسفه برای کودکان، به
نامِ کودکان به کام بزرگان، به رویِ آدم بزرگها آورده میشود که به چه دلیل
استدلالشان درست است و به چه دلیل اشتباه. به رویِ آدم بزرگها آورده میشود
پرسشی که پرسیدی، پرسش خوبی نیست، باید دل به هنر پرسیدن بدهی و هنر پرسیدن یعنی
هنر پرسیدنِ پرسشهای خوب و اساسی. به آدم بزرگها یادآوری میکنیم که میتوانی
پرسشات را ارتقا بدهی، میگویم یادآوری، چون پرسشهایِ خوب کودکیاش، را از یاد
برده است. به رویِ آدم بزرگها میآوری که فلسفهورزی همین چیزهاست، همین چیزهایی
که در کودکی با تو آمیخته بوده است و هر چه آدم بزرگتر شدهای از یاد بردهای. با
این هیاهویی که فلسفه برای کودکان، در عالمِ فلسفه و غیر فلسفه بر پا کرده است،
فلسفهورزی در عمل، معنادار شده است. گاهی، براساس، تجربههای اندکم با بزرگسالان
و کودکان فکر میکنم، اگر، بدون پیشداوری، دل به آموزههای فلسفه برای کودکان
بدهیم، پیش از کودکان به ما آدمبزرگها، یاد خواهد داد که چگونه فلسفهورزی
کنیم.»
No comments:
Post a Comment